Poëziebundels van Syndion: Gedichten maken is een blijvertje gebleven

Het begon allemaal toen Jetty, die nooit eerder had gedicht, een poëzieworkshop volgde die de Stichting literaire workshop/Gorcumse literatuurprijs organiseerde. “Meteen dacht ik: dit past bij de schildersgroep waar ik als vrijwilliger werk. Het is een mooie, andere manier om je te kunnen uiten”, vertelt Jetty. De kunstenaars moesten wel over een drempel voor ze de pen durfden op te pakken. Jetty: “Ik kan niet schrijven, ik maak schrijffouten, ik kan niet dichten, een gedicht moet rijmen – er moesten eerst nogal wat aannames worden opgeruimd.”

Jetty vervolgt: “Toen de kunstenaars eenmaal ontdekt hadden dat poëzie niet ingewikkeld hoeft te zijn, dat je gewoon mag (laten) opschrijven wat je leuk vindt, zijn we gaan experimenteren met verschillende vormen, zoals het elfje en het rondeel, en met verschillende thema’s. Op een dag zette ik spiegels voor hen neer en zei: ‘Schrijf maar op hoe je jezelf ziet’. Dat resulteerde in zelfportretten van poëzie. Bij die gedichten maakten de dichters een schilderwerk.” De gedichten en illustraties groeiden uit tot een heuse dichtbundel, die eind 2016 feestelijk werd gepresenteerd in het Gorcums museum.

Een aantal gedichten werd door de Houtnijverij van Syndion in plexiglas gegraveerd. 

In 2017 heeft Jetty haar vrijwilligerswerk overgedragen aan een opvolger. Trots: “En wat nou zo mooi is: daarmee is het dichten niet opgehouden. Een aantal cliënten dicht nog steeds, uit zichzelf. En dit jaar komt er weer een dichtbundel uit!”

“Dat zit zo”, legt Ilva, werkzaam bij Atelier Leerdam, uit, “Syndion bestond in 2017 vijftig jaar. Het jubileumjaar startte op 1 mei 2017 en eindigt op 30 april 2018. Eén van de initiatieven in het jubileumjaar was een gedichtenwedstrijd met als thema ‘Zorg, toen, nu en morgen’. De vijftig mooiste, grappigste, leukste en ontroerendste gedichten komen in een dichtbundel te staan. Iedereen mocht meedoen: cliënten, vrijwilligers, stagiairs, medewerkers. Ik heb toen gevraagd wie van de kunstenaars wilde meedoen met het maken van gedichten.”

Het thema van de gedichtenwedstrijd van Syndion was nogal abstract, vindt Ilva. “Dus we moesten het eerst concreet maken. Waaraan denk jij bij dit thema? Waarover wil jij iets vertellen? Vanaf dat punt kwamen de woorden meestal vanzelf.” Net als Jetty veranderde ze niets aan de woorden en zinnen van de dichter: “Het enige dat ik deed was doorvragen (indien nodig) en typen. Ik veranderde verder niets aan de woorden en zinnen die ik typte, bepaalde alleen de plaats van enters en witregels.”

Die manier van werken levert heel pure taal op. “Ik was soms zo verrast en ontroerd door de gedichten die er ontstonden”, zegt Jetty. “In de bundel Waar ik weg waai staan maar liefst vijf gedichten en twee tekeningen van cliënten van Syndion”, vult Ilva trots aan. “Daar doe je het voor: dat de kunst die zij maken wordt erkend. Geweldig!”

Anita Drost

De bundel Goeie Spiegel is te koop bij de winkels van Syndion en kost € 10,-.
De raamgedichten kunnen in oplage worden besteld bij de Houtnijverij.
Meer weten? Kijk op https://www.facebook.com/outsiderart.syndion/.

Van 22 augustus tot en met 22 september exposeert Outsider Art Syndion 'Torens van de Grote Kerk' kunstwerken en poëzie' in de Grote Kerk in Gorinchem.

Naast Digizine pArt is er ook Kunstmagazine pArt. Het magazine is bedoeld voor ieder die geïnteresseerd is in kunstbeoefening door mensen met een handicap en in de kunstuitingen van die doelgroep. pArt inspireert en geeft praktische informatie over:

• podiumkunsten
• beeldende kunst
• poëzie
• visies van betrokkenen
• achtergronden van activiteiten
  en laat daarbij veel kunst zien.

De kosten voor een jaarabonnement zijn € 20,50. Special Arts donateurs ontvangen Kunstmagazine pArt gratis. Lees meer: www.specialarts.nl/21713.